ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ κ.ΘΕΟΠΕΜΠΤΟΥ

Ευλογία Ελισσαίου, Σκεύη Γεωργίου, Χριστίνα Δημητριάδου

Θέλοντας να δώσουμε στους συμμαθητές μας κάποιες πληροφορίες για φλέγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα, ζητήσαμε συνέντευξη από τον Επίτροπο Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, ο οποίος και πρόθυμα ανταποκρίθηκε στο αίτημά μας και απάντησε στις ερωτήσεις μας. Τον ευχαριστούμε θερμά για τις πληροφορίες που μας έδωσε, οι οποίες ευελπιστούμε ότι θα φανούν και σε σας χρήσιμες.

Συνέντευξη

Κύριε Θεοπέμπτου,

Ποια είναι η σημασία του θεσμού του Επιτρόπου Περιβάλλοντος; Ποιος είναι ο ρόλος, τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητές σας ως Επίτροπος Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας;

Ο ρόλος που έχει ανατεθεί στον Επίτροπο Περιβάλλοντος είναι μόνο συμβουλευτικού χαρακτήρα, με οδηγίες όμως από τον Πρόεδρο προς υπουργούς και κυβερνητική μηχανή να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις του. Πέραν από αυτό, τα καθήκοντα του Επιτρόπου περιλαμβάνουν την προώθηση των περιβαλλοντικών θεμάτων σε οργανισμούς, τον ιδιωτικό στην εκπαίδευση και στο κοινό.

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζετε για να φέρετε εις πέρας το έργο σας;

Η πιο μεγάλη δυσκολία είναι η αλλαγή νοοτροπίας ανθρώπων που έχουν συνηθίσει να παίρνουν αποφάσεις βασισμένοι σε ένα παλιό σκεπτικό που δεν λαμβάνει υπόψη το περιβάλλον. Αυτό που λένε ότι όλοι αντιστέκονται στην αλλαγή είναι ορθό!.

Πιστεύετε ότι τα μηνύματά σας γίνονται γενικά αποδεκτά από το ευρύ κοινό; Αν κρίνω από τα μηνύματα και τηλεφωνήματα που παίρνω νομίζω ότι ο κόσμος άρχισε να βλέπει πολλά πράγματα διαφορετικά. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εκστρατεία που έκανα για την κομποστοποίηση, όπου το ευρύ κοινό δεν ήξερε πως αυτό γίνεται, ενώ τώρα άρχισε να διαδίδεται πολύ στην Κύπρο και μπορεί πλέον να αγοράσει κάποιος κάδο κομποστοποίησης.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η επαναχρησιμοποίηση των νερών της βροχής και τα πορώδη πατώματα που επιτρέπουν στη γη να απορροφήσει το νερό της βροχής. Ακόμη και η πολιτική του κράτους, όπως και πολεοδομικοί κανόνες, έχουν αλλάξει.

Ποια είναι η άποψή σας για την περιβαλλοντική εκπαίδευση που παρέχεται στα σχολεία της Κύπρου; Είναι επαρκής κατά την γνώμη σας; Αν όχι, τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

Πιστέυω ότι η περιβαλλοντική εκπαίδευση έχει προχωρήσει πάρα πολύ στα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές άρχισαν να αντιμετωπίζουν τα περιβαλλοντικά θέματα από άλλη, πιο σωστή, σκοπιά και όχι απλά ως ένα καλό θέμα για έκθεση ιδεών.

Ποια πιστεύετε ότι είναι τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα στην Κύπρο σήμερα;

Τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα του τόπου είναι το νερό, τα απόβλητα, η ενέργεια, οι κλιματικές αλλαγές και η ποιότητα του αέρα.

Ποιες είναι οι συνέπειες των προβλημάτων αυτών για την υγεία μας, αλλά και γενικότερα για την κυπριακή κοινωνία και οικονομία;

Με τις υπερβολικές ποσότητες αποβλήτων έχουμε μολύνει ανεπανόρθωτα πολλές περιοχές του τόπου μας. Η κακή ποιότητα του αέρα (για την οποία μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση μάς έχει πάρει δικαστήριο ) προκαλεί μια σειρά από προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα στις ευαίσθητες ομάδες και στα παιδιά. Η έλλειψη νερού - σε συνδυασμό με τις κλιματικές αλλαγές - αναμένεται να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στη δημόσια υγεία.

Τι κάνει το κράτος για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών;

Τα προβλήματα αυτά είναι παλιά και δεν λύνονται εύκολα, ιδιαίτερα επειδή σημαίνουν πολλές φορές νέες νομοθεσίες και αλλαγές νοοτροπίας. Όμως γίνονται αργά μεν αλλά σταθερά βήματα μπροστά σε όλα τα θέματα.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η ευθύνη των πολιτών στο θέμα αυτό;

Οι πολίτες έχουν τεράστιες ευθύνες και για την υπερκατανάλωση που μας οδηγεί σε μεγάλες ποσότητες αποβλήτων. Έχουν επίσης ευθύνη για την σπατάλη ενέργειας και που δεν περπατούν όσο θα έπρεπε, αλλά επιλέγουν το αυτοκίνητο τους ακόμη και για μικρές αποστάσεις.

Μια σημαντική δράση για την προστασία του περιβάλλοντος είναι και η ανακύκλωση. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη σημασία της;

Η σημασία της ανακύκλωσης είναι τεράστια για πολλούς λόγους και είναι γι αυτό το λόγο που δίνεται παγκόσμια τόσο μεγάλη σημασία σε αυτήν. Η ενέργεια, για παράδειγμα, που χρειάζεται για να κάνεις ένα καινούριο τενεκεδάκι είναι κατά πολύ πιο μικρή από το να μπεις σε μεταλλείο, να εξάγεις και να διαχωρίσεις το μετάλλευμα, να το στείλεις στο εργοστάσιο, να γίνει ο διαχωρισμός και η επεξεργασία για να πάρεις το μέταλλο που χρειάζεται ένα τενεκεδάκι. Αν δεν ανακυκλωθεί, θα μείνει να μολύνει το έδαφος και τα υπόγεια νερά για πολλά χρόνια. Και να μην ξεχνούμε ότι αειφορία σημαίνει να μένουν πόροι για τις επόμενες γενιές. Δεν γίνεται να τα σπαταλήσει όλα η δική μας γενιά.

Τι μπορεί να ανακυκλωθεί και πώς μπορεί ο πολίτης να εμπλακεί σε διαδικασίες ανακύκλωσης;

Τα υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν είναι κυρίως συσκευασίες και χαρτί, μπαταρίες, ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, ρούχα, λάδια μαγειρέματος (Βιοντίζελ), κτηνιατρικά απόβλητα (παραγωγή ηλεκτρισμού), διαφημιστικά φυλλάδια (χρειάζεται ακόμη νομοθετική ρύθμιση), μελανοδοχεία εκτυπωτών και φωτοτυπικών, μηχανέλαια, αυτοκίνητα, ελαστικά, εμπορικά κιβώτια καταστημάτων, Cds and Jewel cases, οργανικά απόβλητα και κλαδεύματα,  (κομποστοποίηση στο σπίτι ή κεντρική), απόβλητα από κατασκευές, κατεδαφίσεις και εκσκαφές.

Οι πολίτες έχουν προς το παρόν μόνο ηθική ευθύνη να στέλνουν τα απόβλητά τους στην ανακύκλωση αν υπάρχει.

Ποια κίνητρα έχουν οι Κύπριοι πολίτες για να ανακυκλώσουν και τι όφελος θα έχουν για τους ίδιους και για τον τόπο τους;

Καμιά χώρα δε δίνει κίνητρα στους πολίτες για ανακύκλωση, αλλά αντίθετα υπάρχουν νόμοι (που εμείς δεν έχουμε) που την κάνουν υποχρεωτική, με τσουχτερό πρόστιμο στους παρανομούντες. Το όφελος για τον τόπο μας είναι τεράστιο, αφού έτσι μπορούμε να προστατεύουμε τη φύση, τον αέρα, τη θάλασσα, τα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά.

Ανακυκλώνουν σε ικανοποιητικό βαθμό οι Κύπριοι;

Περίπου ένα στα τρία σπίτια ή ένα στα τέσσερα σπίτια (ανάλογα με την περιοχή) ανακυκλώνουν. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.

Τα σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής μας προκαλούνται από την απουσία συντονισμένης και υπεύθυνης ενεργειακής πολιτικής διεθνώς. Ποιά είναι η ενεργειακή πολιτική του δικού μας κράτους;

Ποτέ δεν είχαμε συγκεκριμένη ενεργειακή πολιτική. Από την ένταξη μας όμως στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναλάβαμε και μια σειρά από υποχρεώσεις όσον αφορά την ενέργεια. Αυτές περιλαμβάνουν χρήση των ΑΠΕ, εξοικονόμηση ενέργειας κατά 1% κάθε χρόνο, πιο ενεργειακά ορθά κτήρια, συσκευές με πιο χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση.

Εκτός από την ανακύκλωση, πώς ένας νέος θα μπορούσε να εμπλακεί σε περιβαλλοντικές δράσεις, για να προσφέρει εθελοντικά στον τόπο του;

Οι νέοι μπορούν να έχουν σημαντική συνεισφορά στον τομέα περιβάλλον, εφόσον μπορούν να εξηγήσουν στους μεγαλύτερούς τους τη σημασία της ανακύκλωσης και πώς κάνουμε κομποστοποίηση, να εξηγήσουν και να πάρουν μέτρα εξοικονόμησης νερού και ενέργειας και να λάβουν μέρος σε καθαρισμούς και δεντροφυτεύσεις.

Εκ μέρους της δημοσιογραφικής ομάδας του σχολείου μας, σας ευχαριστούμε θερμά για τις ιδιαίτερα χρήσιμε πληροφορίες που μας δώσατε.